Falkland Savaşı Nedir
1982 yılında Birleşik Krallık ve
Arjantin arasında yaşanan Falkland
savaşı, her iki ülke içerisinde yaşanan siyasi düzeni kökten etkilemesinin
yanında,dünya tarih sayfalarına iz bırakmış sıcak bir savaştır. Arjantin
Devleti ve hükümetinin, 1982 yılı baharında Atlas okyanusunun güneyinde yer
alan ve yüksek düzeyde stratejik öneme sahip olan Falkland ve Güney Georgia adalarını, işgal etmesi ile başlamıştır.
![]() |
Falkland Adaları Yeri |
Falkland Savaşı Öncesi
Gerilim düzenli olarak yıllar
içerisinde tırmanmıştı. 1982 yılına gelindiğinde Arjantin yönetimine askeri
cunta tarafından Leopoldo Galtieri
getirilmişti. Galtieri’nin o dönem Kirli savaş olarak isimlendirilen cunta
rejimi tarafından seçilmesinde, 1981 yılında Galtieri’nin ABD’ye yaptığı
ziyaret sırasında komünist karşıtı olması ve Başkan Reagan’ın desteğini alması
etkili olmuştur. 1981 yılında Arjantin Devlet Başkanı olan Galtieri’ nin klasik
güney Amerika diktatörlerinden pek bir farkı yoktu. Ancak, ülkeyi arka planda
baskıcı bir askeri cunta gücü yönetiyordu. Halkın içerisinde, 1976 yılında
yaşanan darbe ile yönetimi ele geçiren (24 Mart 1976’da Arjantin’de yaşanan askeri
darbe ile Peron yönetimi devrilmiştir) cunta rejimine karşı büyük bir öfke
vardı. Yaşanan bu gerginlik iki taraflı tırmanıyor ve ülke içerisinde ki öfke
gittikçe artıyordu. Haliyle ülke içerisinde yaşanan bu durumun ekonomiyi
tetiklemesiyle, Arjantin’de yaşanan ekonomik darboğazın gittikçe tırmanmasına
sebep oldu.
Galtieri tam bu durumda 1982
yılının başlarından itibaren, hem ekonomik krizin etkilerini gidermek, hemde
ülke içinde milliyetçiliği körükleyerek düzeni sağlamak için aklına parlak bir
fikir geldi ve Falkland adaları
üzerinde Arjantin egemenliğini dillendirmeye başladı. Galtieri, İngiltere’nin
kendisinden yaklaşık 12 bin kilometre mesafede bulunan bu ufak adalar için
harekete geçmeyeceğini tahmin ettiğinden bir oldu bittiye getirerek Falkland
adalarını, Arjantin topraklarına katmak amacı ile yaklaşık 12 bin kişilik
Arjantin ordusunun, 2 Nisan 1982 günü Falkland adasına çıkma emrini verdi.
Ancak, Darbeci Galtieri’nin hesaba katmadığı bir şey vardı. İngiltere’de de
kötü giden ekonomiyi toparlamaya çalışan ve uyguladığı neo liberal
politikaların halkta karşılığını bulması için süre ve güvene ihtiyaç duyan
İngiltere’nin Demir Leydi lakaplı Başbakanı Margaret Thatcher’in da milliyetçi
oyları devşirmek ve halkı oyalamak için benzer bir olaya ihtiyaç duymasıydı.
İngiltere’de uygulanan yeni
politikaların halk içerisinde karşılık bulamaması üzerine zor durumda kalan Margeret
Thatcher’ın imdadına, Arjantin’de cuntanın halk üzerinde açtığı hasarı
unutturmak ve aslında küçük bir ada olan Falkland’a saldıran Leopoldo Galtieri rejimi yetişmiş ve Margeret Thatcher hükümeti ile Kraliçe
ortak aldıkları karar ile Arjantin’in adaya asker çıkartması üzerine Falkland’a
deniz ve hava gücünü sevk etmiştir.
Falkland Savaşı
Falkland adalarına çıkan Arjantin
askerleri ilk defa böyle soğuk bölgelere gelmişti. Çünkü Arjantin’in sıcak ve
yoksul kesimlerinden olan kuzey bölgesinden toplanmışlardı. Buna karşılık adayı
geri almaya gelen İngiliz askerleri sayıca az (5 bin civarında) olmalarına
rağmen iyi eğitilmiş usta askerlerdi.
Savaşın başlaması ile birlikte
İngiltere’ye yoğun bir diploması desteğinde bulunulurken, Arjantin’e ise Avrupa
devletleri ve ABD’den ambargo haberleri gelmeye başlamış, uluslararası arenada
Arjantin yalnız bırakılmıştır. Dahası savaşın kazanılmasında deniz gücü ile
bilinen İngiltere donanmasının yanında, ayrıca hava gücünün etkili olmasının
büyük payı vardır. İngiliz donanmasında bulunan nükleer denizaltı, Arjantin
donanmasının korkulu rüyası olmuş ve savaşın gidişatında önemli rol oynamıştır.
2 Nisan 1982 günü Arjantin
ordusunun Falkland adalarına asker çıkarması ile başlayan savaş, 6 hafta
boyunca sürmüş ve 14 Haziran 1982 günü Arjantinli askerlerin çekilmesi ile sona
ermiştir.
İngiltere, bu savaşı konum olarak
çok uzakta olmasına rağmen, teknolojik üstünlüğü ile kazanmıştır denilebilir.
Ayrıca Arjantin ordusunun teknoloji ve mühimmat yönünden üstün durumda olmaması
bu savaşın aslında kaybedileceğinin sinyallerini baştan vermiştir. Çünkü
Arjantin’in elinde bulunana füze sistemleri Fransa’dan alınmıştı. Falkland savaşı başladığında Fransızlar
füze kodlarını İngilizlere verdiğinden, Arjantinliler füze sistemlerini etkili
kullanamamıştır. Çünkü İngilizler füze güdüm sisteminin frekansını
karıştırıyordu. Savaşın ilk başlarında
düşman hedeflerini büyük bir başarı ile vuran Arjantin füzeleri (Exocet
füzeleri) artık hedef yerine dağlara taşlara gitmeye başlamıştır. İngilizlerin
Exocet füze kaynak kodlarına sahip olması, savaşın gidişatını değiştiren önemli
bir etken olarak görülmektedir. Çünkü Arjantin’in elinde olan ve ilk ateşlenen
exocet füzesi, H.M.S. Sheffield isimli en önemli İngiliz Destroyerini
vurmuştur. Daha sonra ilk atılan 4 exocet füzesinden üçü, hedefi vurmuş ve iki
İngiliz gemisini batırmış durumdaydı.
![]() |
Dönemin İngiltere Başbakanı Margeret Thatcher Falkland Savaşını Kazanan İngiliz Askerleri ile Poz Verirken |
Ayrıca Arjantin ordusunun
Fransa’dan aldığı diğer mühimmatlara ait yedek parçalarında, savaşa giden
süreçte gerilimi tırmandığından, Avrupa ve ABD’nin Arjantin ile silah
alışverişini kesmesi ile sekteye uğramış ve envanter olarak eksik durumda
bulunan Arjantin ordusu Falkland
adalarını işgal etmiştir. Tüm bunlara rağmen İngiltere’nin bu savaşı biraz şans
yoluyla kazandığı, Arjantin ordusunun 3 gün kadar dayanması durumunda İngiltere’nin
zaten çekileceği ileri sürülmektedir.
Falkland Savaşının Bilinmeyenleri
Falkland savaşından sonra intihar eden Arjantinli gazi asker sayısı,
savaşta ölen İngiliz askerlerinden fazladır. (Kaynak BBC)
Nedeni ise savaşı kaybeden
Arjantinli askerler Malvinas yani Falkland adalarından ülkelerinde
döndüklerinde, Arjantin halkı için savaş kaybetmenin utancını ve cunta
rejiminin oyuncağı olmayı sembolize etmeye başlamıştı. Bu sebepten Arjantin’de
Falkland gazileri dışlanmaya başlandı. Bu durum yıllar içerisinde artan
intiharlar ile kendisini göstermeye başlamıştır.
Resmi olarak savaş ilanı
yapılmamış bir savaştır. Neticesinde her iki taraftan toplamda 1000 kadar kişi
ölmüştür.(649 ölü Arjantin tarafından, 258 ölü İngiliz tarafından)
Falkland savaşı, modern silahlarla
birlikte harp taktiklerinin kullanıldığı ilk savaştır. İngiliz kraliyet
ailesinden Kraliçe Elizabeth ve Prens Philip’in üçüncü çocukları Prens Andrew,
bu savaşta bulunmuş ve Seaking helikopter pilotu olarak aktif bir şekilde görev
almıştır.
Arjantin halkı üzerinde Falkland
savaşının etkisi bugün bile devam etmektedir. Malvinas olarak isimlendirdikleri
bölge için yapılan savaş (orijinal dilde: La guerra de las Malvinas) sonucunda
Leopoldo Galtieri rejimi devrilmiştir. Bunun akabinde İngiltere’de ise tam tersi
Falkland savaşında başbakan olan Margaret
Thatcher 1983 seçimlerini ezici bir oy çokluğu ile kazanmıştır.Arjantin’ de
rejimin devrilmesinden sonra Leopoldo Galtieri, 1986 yılında Askeri Mahkeme
tarafından, Falkland savaşının kötü yönetilmesi sebep gösterilerek yargılanmış
ve 12 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır.
Savaşın sona erdiği 4 yılın
ardından 1986 yılında, Meksika’da düzenlenen Dünya kupası Çeyrek final
kuralarında kaderin bir cilvesi olsa gerek İngiltere, Arjantin ile eşleşmiştir.
İkili arasında devam eden mücadele 1-1 devam ederken, dünyaca ünlü Arjantinli
Futbolcu ve aynı zamanda bu karşılaşmanın ilk gölünü de atan Diego Armando Maradona, ceza sahası
içerisinde havadan gelen topa İngiltere kalecisi Shilton’un üzerinden bariz bir
şekilde sol eliyle topa vurarak golü atmış ve hakem golü vermiştir. Futbol
tarihine geçen bu gol ile birlikte Arjantin İngiltere’yi elemiş ve maçın
ardından Maradona “Maçtan önce bu karşılaşmanın savaş ile ilgili olmadığını söyle
sekte, askerlerimizi küçük kuşlar gibi avladıklarını unutmadık intikamımızı
aldık” demiştir. Aradan yıllar geçtikten sonra da Maradona bu kez “Topa vuran
benim elim değil Tanrının eliydi” demiş ve topa bilerek elle vurduğunu itiraf
etmiştir. 1986 yılı dünya kupasını da Arjantin kazanmıştır.
![]() |
Maradona'nın İngiltere'ye Elle Attığı Gol |
Günümüzde Falkland Adaları
Falkland adalarının ekonomisi tarım, hayvancılık ve balıkçılık
üzerinedir. Bugün Falkland adalarında yaşayanlar İngiltere vatandaşı
sayılmaktadır ve geçtiğimiz yıllarda İngiltere’nin bölgede petrol arama faaliyetleri,
adaların tekrar gündeme gelmesine sebep olmuştur.
Yaşanan savaşın sonucunda
İngiltere kazanmış ve Arjantin ordusu askerlerini çekse de aslında resmi olarak
kazanan yoktur. Arjantin devleti, Güney Georgia ve Falkland adaları üzerindeki hak iddialarını bugün dahi söyleyerek
devam ettirmektedirler. İngiltere ise adalar üzerinde egemenliğin tartışmaya
gerek kalmayacak derecede, kendilerine ait olduğunu öne sürerek bu konudaki
diyalog çağrılarına kulaklarını tıkamaktadır.
Falkland Savaşı Nedir
Reviewed by Tarihi Gerçekler ve Komplo Teorileri
on
16:05
Rating:

Hiç yorum yok: